6-7 Eylül 2024 tarihinde gerçekleştirilen Yalova Aronya ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Festivali ile Yalova’nın doğal güzellikleri, termal kaynakları ve tarihi mirası ile bir turizm cenneti olmanın yanında tarımsal potansiyeli ve katma değeri yüksek ürünlerle elde ettiği başarı da gözler önüne serildi. Aronya, zengin içeriği, insan sağlığına ve beslenmesine katkısının yanı sıra ekonomik getirisiyle de tarımda yeni bir dönemin kapısını aralamaktadır.
Aronya’nın Yalova’daki serüveniKuzey Amerika kökenli olan aronya, Türkiye’de Yalova’nın verimli topraklarında hayat buldu. Ülkemizde ilk çalışmaları 2012 yılında Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde başlamış olan aronya meyvesinin çiftçi şartlarında denemelerine Yalova İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından 2017 yılında İl Özel İdaresi’nin destekleri ile kurulan ilk deneme parsellerinde başlandı. 2017 yılında başlayan deneme üretimleriyle, bugün 510 dekar alanda aronya üretimi yapılır hale geldi. Halihazırda mevcut aronya üretim alanının yaklaşık %42’lik kısmında organik tarım yapılmaktadır. İlde 2023 yılında 162 ton ürün hasat edilmiştir. Aronya bitkisinin, ilde üretimin yaygınlaştırılması, çiftçilerin gelirinin artırılması ve işlenmeyen alanların değerlendirilmesi anlamında katkı sağlanmıştır. Bu gelişim, yalnızca Yalova ekonomisine değil, ülkemizin tarımsal kalkınmasına da önemli katkılar sağlamaktadır. Ayrıca bu gelişmede gerek Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destekleri gerekse Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın destekleri kanıksanmayacak derecede önemlidir. Bakanlıkların verdiği destekle doğru projeler yetiştiricilerle buluşturulmuş, üretimi yaygınlaştırılmıştır.
Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından yürütülen bilimsel çalışmalarda aronya meyvesinin ilin ekolojik koşullarında meyve irilik, verim ve biyokimyasal özellikleri bakımından farklılaştığı tespit edilmiş ve İl Müdürlüğü tarafından yürütülen başvuru süreci neticesinde aronyanın bu özellikleri Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 24 Haziran 2021 tarihinde “Yalova Aronyası” adıyla coğrafi işaretle tescil edilmiştir. Ayrıca aronyanın Viking ve Nero çeşitleri de yine Yalova’da Enstitü tarafından tescil edilmiştir.