Geçtiğimiz yıl Ramazan ayındaki ürün fiyatları ile bu yıl aynı ürünlerin fiyatları karşılaştırıldığında 38 üründe fiyatların arttığı yalnızca 1 üründe fiyat düşüşü yaşandığı görüldü. 39 ürün arasında en fazla artışın yüzde 195 ile kuru incirde yaşandığı görülürken et fiyatlarında en fazla artışın yüzde 139’la kuzu karkasta olduğu görüldü.
Ramazana yalnızca 2 gün kalmışken çarşılar ve pazarlar ramazan alışverişiyle büyük hareketlilik içinde. Geçtiğimiz yıla oranla bu yıl ürünlerde yaşanan fiyat artışı merak konusu olurken Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ramazan başlamadan geçen yıla göre fiyat değişimlerini inceledi.
Şemsi Bayraktar, fiyat incelemeleri ile ilgili yaptığı açıklamada, fiyatlardaki artışa ve değişim nedenlerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
2023 yılı Ramazan ayı ile bu yılın Ramazan ayı öncesindeki fiyatlara bakıldığında 38 üründe fiyat artışı olduğu görülürken sadece 1 üründe fiyat düşüşü yaşandığını belirten Bayraktar, "Markette en fazla fiyat artışı yüzde 195 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat artışını yüzde 171 buçuk ile zeytinyağı, yüzde 149 ile kuru kayısı, yüzde 148 ile sivri biber izledi. Markette fiyatı düşen tek ürün ise yüzde 11 buçuk ile kuru soğan oldu" dedi.
2023 yılının Ramazan ayı öncesine göre bu yıl tüketiciler marketlerden kuru inciri 2,9 kat fazla fiyata, zeytinyağını 2,7 kat fazla fiyata, kuru kayısıyı ve sivri biberi ise 2,5 kat fazla fiyata alarak tüketmek zorunda kalacaklar.
Geçtiğimiz yıl ile bu yılın Ramazan ayı öncesine göre üreticide 27 üründe fiyat artışı yaşandığı görülürken, 4 üründe ise fiyat düşüşü yaşandığı görüldüğünü söyleyen Bayraktar, üreticide en fazla fiyat düşüşünün yüzde 38 ile limonda yaşandığını kaydetti. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 35 ile kuru soğan takip ederken, yüzde 7 ile salatalık takip etti ve yüzde 3 ile kabak takip etti.
Üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 242 ile zeytinyağında yaşandı. Zeytinyağındaki fiyat artışını yüzde 199 ile marul takip ederken, yüzde 186 ile elma takip etti ve yüzde 178 ile karnabahar takip etti.
Üretici fiyatlarında yaşanan artışta en önemli faktör girdilerde ve işçilikte görülen artışlar olurken Bayraktar, "Yıllık bazda ortalama olarak mazotta yüzde 103,7, işçilikte yüzde 99,9, yemde yüzde 42,7, ilaçta yüzde 38, gübrede yüzde 29,8 oranlarında görülen artışların yanı sıra lojistik ve depolama maliyetlerindeki artışlar da ürün fiyatlarını artırdı" ifadelerini kullandı.
Bayraktar, et fiyatlarındaki değişimlere ilişkin de önemli açıklamalar yaptı. Bayraktar, et fiyatlarında yaşanan artışların temel nedeninin hayvan sayısının azalmasına paralel olarak et arzında yaşanan düşüşler olduğunu aktardı.
"Geçmiş dönemde süt fiyatlarının düşük kalması neticesinde anaç hayvanların kesime gitmesinin faturasını bugün hepimiz ödüyoruz. 2023 yılında 1,4 milyar dolarlık canlı hayvan ve et ithalatı yapılırken bu yıl da ithalat hız kesmeden devam ediyor. Et fiyatları ise yapılan yoğun ithalata rağmen artmaya devam ediyor" diyen Bayraktar yaşanan fiyat artışlarını aktardı.
- Ocak ayı sonunda; üreticide 267 lira olan dana karkasın fiyatı Ramazan ayı öncesinde yüzde 20 artışla 321 liraya, 296 lira olan kuzu karkasın fiyatı yüzde 32 buçuk artışla 392 liraya yükseldi.
- Marketlerde 415 liraya satılan dana kuşbaşının fiyatı Ramazan ayı öncesinde yüzde 20 artışla 497 liraya, 458 liraya satılan kuzu kuşbaşının fiyatı yüzde 32 artışla 606 liraya yükseldi.
- Geçen yıl Ramazan öncesine göre ise dana karkasın fiyatı yüzde 83, kuzu karkasın fiyatı yüzde 139 artarken, marketlerde dana kuşbaşının fiyatı yüzde 94, kuzu kuşbaşının fiyatı yüzde 127 buçuk oranında arttı.
- Et ve süt ürünlerinde; dana kuşbaşında yüzde 69 buçuk oranında artış yaşanırken, tereyağında yüzde 40,2, kuzu kuşbaşında ise yüzde 38,4 oranında artış yaşandı. Bütün tavukta artış yüzde 23,3, yoğurtta artış yüzde 8,4 oldu. Bitkisel ürünlerde ise; yeşil mercimekte yüzde 25,2 olan artış, pirinçte yüzde 13,7 oldu, nohutta yüzde 5,6’ya varan oranlarda değişimler olduğu tespit edildi.
- 1 kilogram dana kuşbaşının fiyatı, A markette 354 lira, B markette 490 lira, C markette 465 lira, D markette 530 lira ve D marketin online satışında 600 liradır. Dana kuşbaşının farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 69 buçuk oranına kadar değişiyor.
- 1 kilogram tereyağının paketlenmiş Y markasının fiyatı, A ve C markette 299 lira, D markette ve D marketin online satışında 420 liradır. Tereyağında aynı markanın farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 40,2 oranına kadar değişiyor.
- 1 kilogram kuzu kuşbaşının fiyatı, A markette 575 lira, B markette 599 lira, C markette 610 lira, D markette 796 lira, D marketin online satışında 716 liradır. Kuzu kuşbaşının farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 38,4 oranına kadar değişiyor.
- 1 kilogram bütün tavuğun paketlenmiş Y markasının fiyatı, A markette 73 lira, C markette 76 lira, D markette ise 90 liradır. Paketlenmiş bütün tavukta aynı markanın farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 23,3 oranına kadar değişiyor.
- 1 kilogram yeşil mercimeğin paketlenmiş Z markasının fiyatı, C ve D markette 100 lira, D marketin online satışında 80 liradır. Yeşil mercimekte aynı markanın farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 25,2 oranına kadar değişiyor.
- 1 kilogram pirincin paketlenmiş Z markasının fiyatı, C markette 66 lira, D markette ve D marketin online satışında 75 liradır. Pirinçte aynı markanın farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 13,7 oranına kadar değişiyor.
Hilal Baldemir