Eylül ayından bu yana yurt genelinde sıcaklıkların mevsim normalleri dışında seyretmesi ve yağışlarda yaşanan azalma kuraklığı beraberinde getirdi. Geçtiğimiz yaz tüm ülkeye kavurucu sıcaklıklar yaşatan El Nino etkisi sona erdi ama izleri devam edecek. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, 2023'te başlayan El Nino hava olayının sona erdiğini fakat etkisinin süreceğini dile getirdi.
Dünyada genelimde 2023 yılı, tüm zamanların en sıcak yılı olarak kayıtlara geçerken Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) verilerine göre, 2023 yılı küresel ortalama sıcaklık, 20'inci yüzyıl ortalaması olan 13,9 derecenin 1,18 derece üzerine çıktı. Bundan önceki en sıcak yıl olarak kayıtlara geçen 2016'da bu fark 0,15 dereceydi. Bu durum 2023 yılının normalin oldukça üzerinde sıcak olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, küresel ısınmaya yol açan sera gazı salımına ek olarak geçtiğimiz yıl yıl kırılan küresel ortalama sıcaklık rekorunun arkasında yatan en önemli faktörün El Nino hava olayı olduğunu belirtiyor.
Avustralya Meteoroloji Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre Haziran 2023'te dünya genelinde başlayan El Nino, bu yıl nisan ayının ortalarında sona erdi ve başladığı dönemden 15 Mayıs'a kadar geçen yaklaşık bir yıl içinde rekor sıcaklığın yaşandığı gün sayısı dünya çapında 248 gün oldu.
Türkiye’de başta olmak üzere Ocak-şubat-mart-nisan birçok yerde en sıcak aylar olarak kayıtlara geçerken 15 Nisan ila 15 Mayıs tarihleri arasında da Türkiye’de sıcaklıklar rekor düzeyde seyretmeye devam etti ve uzun yılların en az yağış alan dönemi oldu.
El Nino’nun sona erdiği 15 Nisan’dan 15 Mayıs tarihine kadar geçen 30 günün 17'sinde rekor sıcaklık kaydedildi, son 13 günün tamamı ise Türkiye’de rekor sıcaklık olarak kayıtlara geçti.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Nino'nun ölçülüp belirlendiği Peru kıyılarından itibaren şiddetinin sona erdiğini belirtti.
Dünya genelinde El Nino sıcaklarının etkilerinin temmuz ayının ortalarına kadar devam edeceğini ve bu süre içinde yeni sıcaklık rekorları beklediklerini aktaran Kurnaz, El Nino'nun başladığı zamandan itibaren geçen 11 ayın tamamında sıcaklık rekoru kırıldığını, muhtemelen 12'inci ay olan mayıs ayının da rekor sıcaklıklarla sona ereceğini kaydetti.
Ortaya çıkan bu El Nino hava olayının 1998 ve 2016'daki gibi "Süper El Nino" olmadığını vurgulayan Kurnaz, açıklamasını şöyle sürdürdü:
Bu aşırı kuvvetli değildi ancak iklim değişikliğinin üzerine bindiği için sıcaklıklar rekor kırdı. Bu nedenle aylarca dünya genelinde kırk türlü bela gördük ve bunları yine görmeye devam edeceğiz. İklim değişikliği nedeniyle dünya genelinde devamlı yukarı doğru giden bir ortalama sıcaklık var. Bu etki sürerken, bazı zamanlarda sıcaklık daha fazla yukarı gidiyor, bazı zamanlarda daha az yukarı gidiyor. Fazla yukarı gitmesine El Nino, daha az yukarı gitmesine La Nina diyoruz ama her durumda sıcaklıklar yukarı doğru gidiyor. Artık El Nino olduğunda hava sıcaklıklarının aşağı yukarı rekor kıracağını söyleyebiliyoruz. El Nino 3 sene hiç görülmese, La Nina bile olsa yüksek sıcaklık rekoru kırılır çünkü arka taraftaki iklim değişikliği çok şiddetli hale geldi.
Nisan ayı sonunda dünya genelinde çok büyük sıcaklık artışları meydana geldiğini, mayıs başında ise özellikle Türkiye’de havaların serinlediğini hatırlatan Kurnaz, şu ifadeleri kullandı:
İklim değişikliğiyle birlikte bütün bu oynaklıklar da şiddetleniyor. İstanbul'da bu oynaklıkları görüyoruz. Nisan sonu, mayıs başında İstanbul'da yaşanan hava serinlemesi anormal değildi, mevsim normallerinin alt sınırındaydı sıcaklıklar. Ancak öncesindeki haftalarda 26-28 dereceleri gördük ve yaz geldi gibi bir tablo oldu. Bu oynaklık artıyor ve bu nedenle mevsimler kaydı diyoruz. Yaz gittikçe uzuyor, kış gittikçe kısalıyor, baharlarda gittikçe çok oynak dönemler oluyor. Bazı günler mevsim normallerinin üst sınırında sıcaklıklarda oynama oluyor, bazı günlerde ise alt sınırda oynama oluyor.
Hilal Baldemir