Türkiye’de 11 yıl önce başlayan Aronya yetiştiriciliği Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü’nde ilk olarak Aronya fidanı üretimi ile başlamıştır. 2014 yılında Yalova ve Kırklareli’nde küçük Aronya bahçeleri kurulmuştur. Türkiye’de 2017 yılında Aronya yetiştiriciliği ticari anlamda hayata geçirilmiştir. Peki Aronya fidanlarının bahçe sağlığına faydası nedir? işte sorunun cevabı…
Aronya meyvesi Türkiye’de son 11 yılda yetiştirilmeye başlanan ve yeni yeni tanınan bir meyvedir fakat faydaları saymakla bitmez. Türkiye’de ticari amaçlı büyük Aronya bahçeleri ilk olarak Kırklareli’nde 200 dekar, Manisa’da 50 dönüm olarak 2017 yılında kurulmuştur.
Bunların yanı sıra yine 2017 yılında Yalova başta olmak üzere Çanakkale, Samsun, İstanbul, Antalya ve Bursa’da küçük Aronya yetiştirme bahçeleri kurulmaya başlanmıştır. Arından 2018 ve 2019 yıllarında Ankara, İzmir, Bolu, Kırklareli, Bursa, Çanakkale, Giresun, Kırşehir, Tekirdağ ve Trabzon’da Aronya yetiştirmek için bahçeler kurulmaya devam edilmiştir.
Aronya meyvesi şu an yetiştiriciliği Türkiye’de ciddi şekilde yapılan ve Eylül ayında hasat edilerek ihraç edilen bir meyvedir. Türkiye’nin ekonomisine katkı sağlamakla kalmıyor aynı zamanda nadir bulunan bir meyvenin Türkiye’de üretiliyor olması da prestij açısından önem kazanıyor.
Aronya meyvesi mevsimler olarak yaprak döken bir meyvedir. İlk olarak Nisan ayının ortalarında beyaz renkli çiçekler açar ardından mayıs ayının üçüncü haftasında Aronya’nın beyaz çiçekleri meyveye dönüşmeye başlar. Ağustos sonu ve eylül başında Aronya’nın hasadı yapılmaya başlanır. Sonbahara girmeye başladıkça Aronya’nın yaprakları kızıla dönmeye başlar ve ardından dökülme sürecine girer.
Aronya fidanının kök sistemi oldukça farklıdır ve çok güçlüdür. Her türlü toprak koşuluna uyum sağlar; çoğu meyvenin yetişmesinin imkânsız olduğu arazilerde bile Aronya meyvesinin fidan dikimi kolaylıkla endişe duyulmadan yapılabilir.
Aronya fidanının meyve vermesi gelişim hızına bağlı olarak fidanın dikiminden itibaren iki üç yıl içerisinde meyve vermeye başlar.
Aronya fidanı tozlaşmaya ihtiyacı olmayan kendine döllenebilen bir bitkidir. Aronya’nın kendi çiçeklerinden bile üretim yapılabilir. Aronya’da tohum ile yapılan çoğaltmalarda meyvelerde genetik açılma gerçekleştiğinden bu yöntem önerilmemektedir.
Aronya’nın amacına göre değişebilen farklı dikim aralıkları bulunduğu göz önüne alınarak genel olarak kabul edilen dikim aralığı 0.6 m X 4 m’dir. Ancak geniş arazilerde 3 x 1.5 m aralıklı sıralara dikilmelidir.
Aronya hasat vermeye 2–3 yaşından itibaren başlamaktadır. Tam verim çağına 5 yaşında ulaşır. 5 yaşından sonra bitki başına verim 5-15 kg arasıdır.
Hilal Baldemir